ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΑΛΑΒΑΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ "Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΜΟΥ ΣΑΚΟΣ"

by yorgosspil@googlemail.com

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Είχα τη μεγάλη χαρά να γνωρίσω και τον ίδιο και το ίδιο συγγραφικό έργο του Γιώργου Σπηλιώτη και να συνταξιδεύσω με τον ομοτέλιο φίλο και το έργο του.

Θεωρώ τιμή να προλογίσω το «ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΣΑΚΟΣ» συγγραφικό του έργο μέσα από το οποίο γνώρισα και τον διαβλεπόμενο κόσμο του και υποκλίνομαι στο μεγαλείο της ψυχής του. Έχουν γράψει κατά καιρούς πολλοί συγγραφείς για τη θάλασσα και τους καημούς των ζυμωμένων με την αρμύρα της και το χρέος της με επιταγή θυσίας καθήκον τους και αυτούς τους όμαιμους της θυσιαστικής πορείας συνοδοιπόρους του, με μεθοδική εμπεριστατική και βιωματική γνώση ιστορίας τους που καταγράφει απεικονίζει τον ψυχικό κόσμο - έναν κόσμο που άγεται και φέρεται μέσα σε ένα φέρετρο με ζωντανούς νεκρούς που πλοηγείται - βυθίζεται και αναδύεται από την οργή των κυμάτων.

Εις το εν λόγω έργο του, πόνημα έγνοιας, φροντίδας, θέσεως και προσφοράς στους συνοδοιπόρους του, καταχώρισε 33 ποιήματα σε δύο μέρη και όπου νόμιζε με κείμενο που συμπλήρωνε τα αίτια και αιτήματα του αγγιζομένου θέματος ακούσματα και ερεθίσματα, ενώ στο δεύτερο μέρος διαφέρουν οι εκτιμήσεις του με ιστορικής και μυθολογικής και βιωματικής εκπονήσεως αιτιάσεις της καθημερινότητας τους που παρουσιάζει πρότυπα ανθρώπων ευθύνης, αποστολής και καθήκοντος και με αυτά προσθέτει τα πεζά κείμενά του.

Ένα έργο υπέρογκης αγάπης που ο η της έγνοιας νους του, φέρει ζωντανά επεισόδια ζωής κυρίως των θαλασσοδαρμένων και όχι μόνον αλλά και ανθρώπων αλλά και αγίων της βιομάχης και βιοπάλης, απομυθοποιεί τις τραγικές στιγμές τους συμπεριφορά, περιπέτεια, πορεία τους.

Στο πόνημά του ιδανικεύει ιστορημένες ανιστόρητες μνήμες και αναμνήσεις, όπου υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας των καημών του σκάφους και αληθινά μορφοποιεί τις έγνοιες και με ψυχογραφική ανίχνευση - ανάλυση και αξιολόγηση αναγκών προσφέρεται ως εκ της θέσεώς του (τότε) και στόχευε να δικαιώσει το κόστος της τυραννίας τους.

Μέσα σε αυτόν των πονεμένων ανθρώπων την πρόνοια ουσιώθηκε βιώθηκε, και με την τελετουργία της αγάπης του κουβαλούσε το ναυτικό του σάκο και της μορφικής τελείωσε τα ποιητικά του ακούσματα αναβίωσε το μύθο για να μας γνωρίσει διακριτικά πως η αγάπη είναι το Α και τι Ω στην ζωή και ας μην την υστερούμε.

Ο Ναυτικός του σάκος κουβαλούσε και κουβαλά προβλήματα ζωής ημών και αλλήλων ένα επιστρατευμένο υλικό που την προώθησα πλευρά των γεγονότων και της αλήθειας εβίωσε και τις στιγμές εκβάσεών τους αυτής της αιτιολογικής ή αιτιοκρατούμενης λογικής εξιστορεί με πολλή στοργή, αγάπη και έγνοια που κουβαλάει στο ναυτικό του σάκο.

Αθήναι, Φεβρουαρίου 20- 2013

Με άπειρη αγάπη, Συγχαρητήρια

Κυριάκος Βαλαβάνης

Συγγραφέας και εκδότης του περιοδικού

«Κριτική Λόγου & Τέχνης, Θέσεων & Απόψεων»

Κριτικές επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

by yorgosspil@googlemail.com

Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου επί της  Ποιητικής  συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου

επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

του καπετά - Γιώργου Σπηλιώτη

Ο φίλος μας Γιώργος Σπηλιώτης, που και σ' αυτόν η «Φύση Θεός» του έδωσε το χάρισμα και το ταλέντο του να μπορεί να φωτίζει με το φως των λογισμών του δια του στίχου, με μεγάλη τέχνη και μαεστρία, σαν άριστος καπετάνιος μας πηγαίνει με ασφάλεια σε όλα τα δύσκολα «νοητικά λιμάνια». Μας δροσίζει πνευματικά με τη δροσιά του στίχου του και με το αφηγηματικό του ποιητικό ταλέντο μας κάνει να χαιρόμαστε ή να δακρύζουμε μέσα από τις ανάλογες έννοιες, που εκφράζουν και αποτυπώνουν οι στίχοι του. Μας εξιστορεί, μας αφηγείται, μας βάζει σε σκέψεις και προβληματισμούς, πάντοτε όμως αβίαστα, και χωρίς πλήξη ή ανία γι' αυτά που διαβάζουμε.

Ο φίλος μας Γιώργος, βρίσκεται μέσα στην παρέα των ταλαντούχων αν και δεν ξέρω σε πιο σκαλοπάτι θα τον κατατάξουν, όμως εγώ πιστεύω ότι είτε βρίσκεται στην αριστερή «μπάντα» του πλοίου το Καββαδία, είτε στα απόνερα της πρύμης του, ένα είναι βέβαιο, ότι ακολουθεί την ίδια «ρότα», την ίδια «πορεία» με το «Πειρατικό του Captain Jimmy».

Σε ανθρώπους του πνεύματος απευθύνομαι και πιστεύω ότι γίνομαι απόλυτα κατανοητός.

Ο Σπηλιώτικος πνευματικός σάκος, που μέσα έχει όχι τα ρούχα του ναυτικού, αλλά τα όσα ο λογισμός του, η σκέψη του κουβαλάει για να στρώσει στο πνευματικό τραπέζι και να χορτάσει το πνεύμα του και μαζί με αυτόν να χορτάσει και κάθε πεινασμένο πνευματικό κύτταρο του αναγνώστη. Ο «Σάκος» του φίλου μας του Γιώργου είναι σάκος που έχει μέσα Ιλιάδες και Όμηρους που τις εκφράζω με τους στίχους:

.. κι όσο οι ναύτες τραγουδούν Ηλιάτορα του Ελύτη

κι όσο έχουν μες στους σάκους τους Όμηρου Ιλιάδες

κι όσο θα αναδύεται στη Μήλο η Αφροδίτη

δεν θα συντρίψουν την Αργώ του χρόνου οι συμπληγάδες..

Όσο λοιπόν οι κωπηλάτες αυτής της «Πνευματικής Αργούς» όπως οι Σπηλιώτες μαζί με τους Καββάφιδες, Παλαμάδες, Πολέμηδες, Σεφέριδες, Καρυωτάκιδες και τους νεότερους: Γκάτσους, Τσαρούχιδες, Ελύτες και όλους τους υπηρέτες «κωπηλάτες της διανόησης» θα λάμπουν μέσα στην «Πνευματική Αργώ» του τόπου μας, της χώρας μας, της φυλή μας αυτή ποτέ δεν θα βουλιάξει και δεν θα την τσακίσουν, δεν θα τη συντρίψουν οι συμπληγάδες του «Χρόνου».

Τελειώνοντας, θέλω να ευχηθώ ολόψυχα στο Γιώργο μας ο «Σάκος» του να είναι καλοτάξιδος. Ο ίδιος να είναι πάντα σωματικά και πνευματικά υγιής για να μπορεί να χειρίζεται το στιχουργικό του χηνόφτερο και να γεμίζει συνέχεια το «Ναυτικό του Σάκο».

Με άπειρη αγάπη

Νίκος Λαζαράτος

 

Κριτική του ποιητή Κώστα Σταμάτη,  Υπ/ρχου Λ.Σ., ε.α. επί της  Ποιητικής  συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

Τούτη τη φορά «Ο Ναυτικός Σάκος» του φίλου – ποιητή Γιώργου Ι. Σπηλιώτη, που μόλις κυκλοφόρησε στην Πάτρα, από τις εκδόσεις «Γιάννης Πικραμμένος»,  δεν περιέχει όπως και οι προηγούμενοι ποιητικοί του σάκοι,  μόνο ή σχεδόν μόνο αρμύρα,  αέρα του πόντου, γεύση από πέλαγο, θέα  λιμανιών,  συναισθήματα ναυτικών,  γοητεία από ταξίδια και νόστο, αέναους αποχωρισμούς  και μπάρκα για μέρη μακρινά, για γόησσες και αφιλόξενες θάλασσες, ανάσα από φλοίσβισμα – γαλήνη και βρυχηθμό-  στοναχή κυμάτων, ωδές για όσους νικήθηκαν από τη μανία του οργισμένου Ποσειδώνα και αναπαύονται στην αιώνια γαλήνη των σκοτεινών βυθών,  απόλυτη κυριαρχία του υγρού στοιχείου της φύσης  στην ανθρώπινη δεξιοσύνη, αλλά και πολύτιμο ποιητικό  υλικό από την άλλη αγαπημένη του, τη στεριά:  τη σιγουριά της γης,  το πράο κοίταγμα του γύρο κόσμου,  με στοχασμό, διαπόρηση, κρίση, συγκίνηση, πνευματικούς ορίζοντες πέραν των « ανοιχτών οριζόντων» του συμπατριώτη του ποιητή της θάλασσας Νίκου  Καββαδία, ποιητικές ευαισθησίες,  αντλημένες από την αιωνιότητα και τη λάμψη του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και των ιεροφαντών του,  από τρυφερά πρόσωπα, γλυκές, απαλά θυμιάματα αναμνήσεων,  μεταρσιώσεις και ενοράσεις, από στοχαστικές εξομολογήσεις και ενδόμυχες  εκμυστηρεύσεις.

Ο ποιητής Γιώργος  Ι. Σπηλιώτης,  κατασταλαγμένος και ώριμος στην ποιητική του δημιουργία,  εμπνέεται ανάμεσα στη θάλασσα, που έζησε και ζει και στην στεριά, από την οποία ξεκίνησε και όπου άραξε μαζί με τις θύμησές του,  παντοτινός νοσταλγός των υπερπόντιων ταξιδιών Ανατολής και Δύσης.  Ξέμπαρκος, αλλά με έτοιμο το ναυτικό του σάκο, δεν ξεχνάει το παρελθόν,  δεν κλείνει τ’ αυτιά του στις Σειρήνες των ωκεανών.  Είναι η ώρα της κορύφωσης της ποιητικής του προσφοράς,  που κινείται στο μεταίχμιο  των μεγάλων ερώτων της ψυχής του: της θάλασσας και της  στεριάς, που γέμισαν το σάκο του με μυριάδες όνειρα και προσδοκίες  και οδήγησαν τον ποιητικό του Πήγασο στους γλαυκούς αιθέρες της αληθινής ποιητικής μέθεξης και των συγκινησιακών αναταράξεων.

 

Γι’ αυτό και τούτη η γεμάτη λυρισμό και ευαισθησία  συλλογή του με τα 35 λυρικά του ποιήματα,  μοιράστηκε πολύ σοφά σε δύο μέρη: το πρώτο με τον τίτλο «Άρωμα αρμύρας»  με 17 ποιήματα και το δεύτερο με τον τίτλο « Άρωμα Λουΐζας» με 18 ποιήματα.

Στο καθένα ο ποιητής άφησε το λυρικό του  επισκεπτήριο: από τη θάλασσα και τα ταξίδια του,  τον κοσμοπολίτικο αέρα και την αρμύρα και από τη γαλήνη της  στεριάς την ταυτότητά του, τού «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω»,  που άραξε επιτέλους στην ποθητή Ιθάκη των ονείρων του. Σε  αυτά τα δύο μέρη της  συλλογής, τα τόσο κοντινά, αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακρινά μεταξύ τους, ο ποιητής Γιώργος Ι. Σπηλιώτης άφησε λεύτερη την ψυχή του να τραγουδήσει σε όλους τους τόνους,  σε όλα τα μήκη και πλάτη,  στον ένα και σε όλους,  στην ψυχή και στην καρδιά, στο συναίσθημα και στο στοχασμό,  στον άνθρωπο και στην αποδημία του  από τα στενά καλούπια του καιρού του.  Ο ποιητής, που μέσα του κρύβει τον ποιητή της θάλασσας,  ο οποίος τελικά κατέληξε στη στεριά,  γέμισε «Το Ναυτικό σάκο»  του με  τη ζείδωρη γη του Ανταίου  και την πολυκυματούσα θάλασσα του Ποσειδώνα,  του Τρίτωνα και των Νηρηίδων και με θαυμαστή ισορροπία  συνταίριαξε  το κελάρυσμα και τον πάταγο των κυμάτων,  με τη γλυκιά απανεμιά της στεριάς και της σιγουριάς της. Αλήθεια!  Πόσο μοιάζει με αυτοβιογραφία του ποιητή,  που έχει κλεισμένη στην ψυχή τη θάλασσα,  αλλά την τραγουδάει από τη στεριά,  όπου έστησε πλέον τον πύργο των θαλασσινών αναμνήσεών του!  Μάρτυρες αυτής της αυτοβιογραφίας  είναι οι ναυτικές εικόνες του βιβλίου,  το λίμπερτυ του εξωφύλλου,  οι πρόλογοι του ποιητή Κυριάκου Ι. Βαλαβάνη οι επτά αξιόλογες κρίσεις εκλεκτών ποιητών.  Από το πρώτο μέρος αντλούμε το υπέροχο 5στοιχο με τίτλο: 

     

                 Όρτσα   και   φύγαμε

Ετούτο που στα χέρια σου τώρα κρατάς

νοσταλγικές κρύβει στιγμές βρεγμένες απ’ αρμύρα.

Αν θες να δεις  τη θάλασσα  στεφανωμένη μ’ άστρα,

το σάκο σου ετοίμασε  και όρτσα τα πανιά,

να ταξιδέψουμε  μαζί  στου  ωκεανού τα πλάτη.

 

Ιδιαίτερη συγκίνηση και ψυχική δόνηση περιέχουν τα πιο κάτω ποιήματα: «Το πρώτο μπάρκο», «Κυρά Θάλασσα», «Αποχωρισμός», «Της Ξανθής το Χάδι», « Η Φτερωτή Νίκη», « Άρωμα Ψυχής», « Ελληνικό Πνεύμα και Γνώση», « Φτερωτή Κόρη», «Όμως Θυμήσου», « Η συγχώρεση» κ.α.

 

 

Κώστας  Σταμάτης

Υπον/ρχος  Λ.Σ. ε.α.

 

 

 

ΚΡΙΤΙΚΗ επί του βιβλίου «Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΜΟΥ ΣΑΚΟΣ»

by Apollo Spiliotis

Ο  ποιητής ΦΩΤΗΣ  ΠΑΥΛΑΤΟΣ, Καθηγητής Ιατρικής, Παν. Αθηνών

Προτού ανοίξω το «σάκο», είχα την πρόγευση του τι θα έβρισκα. Μια ατμόσφαιρα γεμάτη συγκίνηση, το θαλασσινό αγεράκι, την αλμύρα της θάλασσας, την απεραντοσύνη του ωκεανού, το θαυμαστό κόσμο του βυθού, τη γαλήνη, τις φουρτούνες, τις αναμνήσεις του πολυταξιδεμένου ναυτικού και οπωσδήποτε, 
το ίδιο το «ταξίδι» της ζωής (μικρή ή μεγάλη οδύσσεια, αδιάφορο), για την ανακάλυψη της Αλήθειας στο χωρίς τέλος Οδοιπορικό της Γνώσης.

Ανοίγοντας το «ναυτικό σου σάκο»  και ξεφυλλίζοντας μια-μια τις σελίδες του είχα την εντύπωση πως είχα βρει κάτι περισσότερο από αυτά που ανέφερα παραπάνω, ένα κρυμμένο πνευματικό θησαυρό.

Κάθε φορά που γράφω τις εντυπώσεις μου για ένα λογοτεχνικό κείμενο, ακολουθώ περισσότερο τις συναισθηματικές αντιδράσεις του εσωτερικού «είναι» μου και τα συνειρμικά μου «πετάγματα» - αν επιτρέπεται η έκφραση - διαβάζοντας «επί» και «μεταξύ» των γραμμών του κειμένου ή των στίχων, που με συνεπαίρνουν – όπως είμαι βέβαιος ότι συμβαίνει σε κάθε αναγνώστη – σε «ταξίδια» στοχασμού, διαλογισμού και σε σταθμούς έμπνευσης και μεταρσιωτικής ανάτασης.
 Συμπτωματικά, ο «ναυτικός σάκος» ταιριάζει απόλυτα.

Οι παρουσιαστές του βιβλίου, όλοι τους ομολογουμένως εξαίρετοι, έδωσαν με τη βαθυστόχαστη σκέψη τους και τη διεισδυτική τους κριτική ανάλυση το όλο πνευματικό, συναισθηματικό και στοχαστικό μέγεθος του εξαίρετου
λογοτεχνικού-ποιητικού πονήματος του συγγραφέα.

Ο ποιητής Γιώργος Σπηλιώτης αποτύπωσε στο χαρτί με μια (δεν είναι υπερβολή) υπερβατική λογοτεχνική δεινότητα, τις βιωματικές εμπειρίες του από τα χρόνια της θαλασσινής αλμύρας, αλλά και από τη μετέπειτα πορεία της ζωής του στις συνεχείς πνευματικές αναζητήσεις του, στο μεγάλο Οδοιπορικό της Γνώσης.
Διαβάζοντας τον ποιητικό λόγο του Γ.Σ., άνετα διαπιστώνεις ότι, ως συγγραφέας, έχει την αξιοζήλευτη ικανότητα να «βλέπει» πέρα από τα φυσικά στοιχεία του περιβάλλοντος που περιγράφει και να «αγγίζει» με πολύ τρυφερότητα, υπερβατική ανθρωπιά, και ψυχοσυναισθηματική προσέγγιση όλα τα συνδεόμενα (συνειρμικά) με αυτά  ορατά, ακόμη και τα αόρατα στοιχεία του φυσικού και του πνευματικού κόσμου.

Τα ποιήματα του Γ.Σ. θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μία:
«Ωδή στον άνθρωπο του πελάγου».
Με την επιδέξια πέννα του ο Γ.Σ. αναδύει όλα εκείνα τα στοιχεία,
υπαρξιακά, βιωματικά, αισθήματα, συναισθήματα, με τα οποία
οικοδόμησε την πνευματική υπαρξιακή του ταυτότητα και τα οποία με
τη βαθυστόχαστη φιλοσοφία του και την ελκυστική για τον αναγνώστη
ποιητική καταγραφή του, μας τα προσέφερε ως πολύτιμα πνευματικά
νάματα μέσα στον κοσμογυρισμένο «ναυτικό του σάκο», ενισχύοντας
την πνευματική μας υπόσταση, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη,
ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της «Κρίσης των Πνευματικών και
Ανθρωπιστικών Αξιών».

Αρκετά από τα ποιήματα του Γ.Σ. δίνουν την εντύπωση εικαστικού πίνακα, μιας λογοτεχνικής «ακουαρέλας» και προβάλλουν τρισδιαστατικά καράβια, τοπία, αναπολήσεις. Τα ποιήματά του έχουν μέσα τους τη δυναμική ενός εικαστικού
ιμπρεσιονισμού, όπου ο ποιητής «ζωγραφίζει», εστιάζει αυτά που «βλέπει» και αφήνει τον αναγνώστη να «δει» πολλά περισσότερα. Οι στίχοι του θα μπορούσαν ακόμη να χαρακτηριστούν και ως ένας δοκιμιακού τύπου ποιητικός λόγος. 

Στο ποίημά του «Σημάδια» (στην ποιήτρια-Μαρκόνισα Μαίρη), γράφει:

«Σε είδα ξανά κάποια νύχτα στην πλώρη
να μιλάς με της πούλιας τ’ αστέρια.
Τα μαλλιά σου σε φλόκο δεμένα
να τα λούζει το φως της Σελήνης,
με τα χέρια απλωμένα ψηλά
τ’ ουρανού ν’ αγκαλιάζεις τ’ αστέρια.»

Επίσης, στο ποίημά του «Η Φτερωτή Νίκη», γράφει:
…………………………………..
«Σκουριασμένο τ’ όνομά τους,
κάπου διαβάζεις,
Αιγεύς, Αικατερίνη, Αλιάκμων,
Άνδρος, Αστέρια, Αττική.
Και πιο πέρα το Ιθάκη, το Ρόκκος,
το Καλυψώ και Ανδρέας Βεργωτής.
Να το Στρατής, το Κεφαλονιά,
Το Φλώρα, το Άρης, το Πολέμης,
να το Πηλεύς.»

Αδιαμφισβήτητα, ο Γιώργος Σπηλιώτης, μέσα από τη Λογοτεχνία του, γίνεται και «διασώστης» της ναυτικής μας κληρονομιάς.
Γενικά, η ποίηση του Γ.Σ. αποτυπώνει στο χαρτί το μήκος, το πλάτος και το βάθος της ζωής, με μια θαυμαστή, δυναμική στοχαστική διεισδυτικότητα, προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία ιδεαλιστικού διαφωτισμού της υπαρξιακής μας ταυτότητας. Και του λόγου το αληθές, στο ποίημά του «Η συγχώρεση» στη στροφή 
«Ο νούς», γράφει:
«Μέσα στο είναι μου, να υπάρχουν
νιώθω δυο δυνάμεις.
Η μια παθητική και ζωντανή,
που συνεχώς ανησυχεί
πασχίζει για να μάθει,
κι είναι αυτός ο αγράμματος ο νους
με το ζυγό στο χέρι.»

Εύχομαι, αγαπητέ Γιώργο, να συνεχίζεις να εμπλουτίζεις την Ελληνική Λογοτεχνική Γραμματολογία με το συγγραφικό-ποιητικό σου έργο, με τη βεβαιότητα ότι θα έχει πάντοτε την ευπρόσδεκτη και θετική αντανάκλασή του στον πνευματικό κόσμο της χώρας μας και στους αναγνώστες-λάτρεις του ποιητικού λόγου.
«Να είναι Καλοτάξιδο».

Με την αγάπη μου πάντοτε,
Φώτης Παυλάτος

Ημέρα Μνήμης και Τιμής – 70 χρόνια μετά από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα…

by Apollo Spiliotis

απέραντο  γαλάζιο

"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή…"

 

Υπάρχουν θηριωδίες, που είναι αδύνατο, να παραδοθούν στη λήθη. Τα Καλάβρυτα, γνώρισαν και υπέστησαν το απόλυτο κακό, στην πιο ακραία εκδοχή του.

Οι ναζί κατακτητές καταστρέφουν τα Καλάβρυτα και προχωρούν σε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας με περισσότερους από 700 νεκρούς -όλος ο ανδρικός πληθυσμός πλην 13 που επέζησαν

Η ομαδική δολοφονία των ανδρών κατοίκων του από τον τακτικό γερμανικό στρατό κατοχής (τη βέρμαχτ),θα στοιχειώνει, για πάντα, θύματα και θύτες και θα καλεί, όλους και όλες, σε στοχασμούς και αναστοχασμούς, πάνω στη φύση και στα δεινά, που προκαλούν, ο φασισμός, ο ναζισμός και τα ολοκαυτώματα.

Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, 13 Δεκεμβρίου 1943

Οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 09/12. Δημιούργησαν έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη, προκειμένου να μην μπορεί κανείς να ξεφύγει. Την έντονη ανησυχία των κατοίκων κατάφερε, παραπλανώντας τους, να κατευνάσει ο Γερμανός Διοικητής, ο οποίος τους διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται κανείς να πάθει τίποτε και ότι ο στόχος τους ήταν η εξόντωση των ανταρτών.
   Προχώρησαν αρχικά στην πυρπόληση σπιτιών που ανήκαν σε αντάρτες και αναζήτησαν την τύχη των Γερμανών τραυματιών της Μάχης της Κερπινής.

Στις 12/12, οι Γερμανοί άρχισαν να ετοιμάζονται για να αποχωρήσουν την επομένη. Το πρωί στις 13/12, ημέρα Δευτέρα, πριν καλά καλά ξημερώσει, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.

Στο κτίριο του σχολείου έγινε ο χωρισμός και ο αποχωρισμός. Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω οδηγήθηκαν σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καππή. Ο χώρος ήταν προσεκτικά επιλεγμένος. Η αμφιθεατρική του διαμόρφωση δεν θα επέτρεπε σε κανένα να γλιτώσει. Οι Καλαβρυτινοί ήταν αναγκασμένοι να βλέπουν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και ολόκληρη την πόλη, να καίγονται και, μαζί τους, να παραδίδονται στη φωτιά οι γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους έγκλειστα στο κτίριο του Σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι στρατιώτες.
Ο Γερμανός Διοικητής, για να καθησυχάσει και να παραπλανήσει τους συγκεντρωμένους, έδωσε το λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν πρόκειται να τους σκοτώσουν. Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε σης φλόγες.

Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε κατάφορτος με τις σοδιές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ΄ όπου άρπαξαν ότι πολύτιμο υπήρχε. Μαζί και τα χρήματα και τα αποθέματα των Τραπεζών και των Δημοσιών Υπηρεσιών, αφού προηγουμένως ανάγκασαν τους Διευθυντές να τα παραδώσουν
Από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα.
Στο δημοτικό σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους, Μία από τις γυναίκες, η ηλικιωμένη Κρίνα Τσαβαλά, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος των γυναικόπαιδων και ξεψύχησε πριν αντικρίσει το αποτρόπαιο έγκλημα.
Ύστερα, οι γυναίκες ανηφόρισαν προς το μέρος που είχαν οδηγήσει τους άνδρες και βρέθηκαν μπροστά στο πιο φρικιαστικό και απάνθρωπο θέαμα. Άνδρες, πατεράδες, γιοι και αδελφοί κείτονταν νεκροί πλημμυρισμένοι στο αίμα.


Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.

Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στο λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες. Ακολούθησε η προσπάθεια της επιβίωσης μέσα στα χαλάσματα, που έμελλε για χρόνια να στεγάσουν τις απορφανισμένες οικογένειες. Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες – δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή», ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.

Οι Καλαβρυτινές Γυναίκες, οι Καλαβρυτινές Μανάδες, μορφές ηρωικές, παλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια. Στον Τόπο της Εκτέλεσης, ο Λευκός Σταυρός και η Πετρωμένη Καλαβρυτινή Μάνα, αιώνια σύμβολα του μαρτυρίου, εξακολουθούν να στέλνουν μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης των λαών του κόσμου.


 

 

 

 

 

Ύμνος προς τη Δόξα των Καλαβρύτων

ΦΤΕΡΩΤΗ ΚΟΡΗ

Αφιερωμένο στους πεσόντες του ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων 13 – 12 – 1943

Με βλέμμα λουσμένο στο Απολλώνιο φώς,

με χέρια π’ αγγίζουν την ίσαλο γραμμή του αιθέρα

στέκεις κόρη, τώρα εδώ, φτερωτή 

της ψυχής ν’ απαλύνεις τον πόνο. 

Έλα, έλα κόρη Λευκάτη να στέψεις με δάφνης 

στεφάνι, με κλωνάρι ελιάς και με άνθη 

τους άνδρες που πήρε η οργή του πολέμου.

Έλα Μούσα να ψάλεις τη Δόξα των ανδρών

όπου ΄πέσαν στην πλαγιά του Χελμού για πατρίδα.

Δες τη λάμψη, το στεφάνι που φωτίζει την όψη. 

Δες τους, όλοι στον ανθό της ωραίας της νιότης. 

Έλα, έλα Μούσα να ψάλλεις της Δόξας αθάνατη ωδή.

13 Δεκεμβρίου 2011

Γιώργος Σπηλιώτης

Δρ. Πολιτικός Μηχανικός,

Μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών

***

 

ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΗ   ΓΗ

Γη, που σπαρμένη κόκαλα και ποτισμένη μ’ αίμα,

Γη, Λευτεριάς ξημέρωμα και Ιστορίας θρέμμα.

Γη, ρωμιοσύνης καύχημα και δόξας περηφάνια,

που τ’ όνομά σου τραγουδούν ως τα εφτά ουράνια,
που ήρωες στεφάνωσες και τάγματα μαρτύρων,
που ’χεις αγάπη ζηλευτή ευεργετών απείρων,
που και η φύση απλόχερα σε στόλισε με χάρη,
με κάνεις όλο να ριγώ, να είμ’ όλο καμάρι,
να προσκυνώ μ’ ευλάβεια τα Άγια Χώματά σου
Καλάβρυτα, Πατρίδα μου! Να ζουν τα Ιδανικά σου!

(Από την ποιητική συλλογή του Νίκου Παπακωνσταντόπουλου “Έμμετρα”)

Πηγή: http://kerpini.blogspot.gr/2013/12/70_13.html