Σ’ όλους αυτούς που ανέβηκαν στα ξάρτια κι’ απόλαυσαν την ηδονή του φόβου σαν έγερνε το άρμπουρο και το ’βρεχε το κύμα
Μέσα από την παρούσα ποιητική συλλογή των τριάντα στιχουργημάτων του ο Γιώργος Σπηλιώτης αποτυπώνει μία βιολογική, λογική και συναισθηματική καμπύλη. Μία καμπύλη πορείας με κοινή αφετηρία και τέρμα, αφού βέβαια επιστρέφει στην αφετηρία του πλούσιος με ότι του χάρισε το ωραίο ταξίδι αναζητώντας την Ιθάκη του.
Στην αρχή της καμπύλης η αναχώρηση για την πραγμάτωση μιας νοσταλγίας : στα πλάτη της θάλασσας και στα βάθη των οριζόντων, σ’ άγνωστες γωνιές και καινούργιες εμπειρίες. Η νοσταλγία της απελευθέρωσης. Ωστόσο με το αρχικό στιχούργημα του το «Κατευόδιο», που υπογραμμίζεται τόσο εύστοχα με το συνοδό σκίτσο, φαίνεται ν’ αφήνει ρίζες στην στεριά (θα τεκμηριωθεί αυτή η προσέγγιση με τα τελευταία στιχουργήματα της συλλογής του όταν πια θ’ αράξει και πάλι στην στεριά). Αλλά κι εδώ στο «Κατευόδιο» διαφαίνεται το δέσιμο: «απ’ τη βαδιόλα θα τα βλέπεις - στη θύμησή τους θα νοιώθει το κορμί - την ίδια εκείνη πρώτη ανατριχίλα» και αμέσως « στη λάμψη της χλιδής μη μαγευτείς και ξεχαστείς – γύρνα στον τόπο σου».
Στην πορεία όμως της καμπύλης, ο Γιώργος Σπηλιώτης, καβάλα στο θαλάσσιο άτι του - ναυτικός γαρ - αρχίζει το ταξίδι για την Ιθάκη. Στο
«Κυνηγώντας τον Ήλιο» φαίνεται κιόλας ξανοιγμένος στα πλατιά, αντάμα με τον ήλιο που ταξιδεύει μεσούρανα: «καβάλα στ’ Απόλλωνα το άρμα εσύ – κι εγώ στην γέφυρα του φορτηγού πάνω στο κύμα».
Το κύριο μέρος της καμπύλης είναι μια παράξενη (ανθρώπινη ωστόσο) σύνθεση μιας πραγματικότητας και μιας νοσταλγίας. Της πραγματικότητας που συντίθεται και κοσμείται με τις πρωτόγνωρες χαρές στης θάλασσας, τις εμπειρίες των νέων χωρών, των νέων γνωριμιών και ξωτικών προσεγγίσεων.
Με τις μεγάλες συγκινήσεις – στις γαλήνες και στις φουρτούνες – των μεγάλων ταξιδιών, με τις προσεγγίσεις στα μεγάλα λιμάνια, εκεί που ο Νίκος Καββαδίας γνώρισε και αποθανάτισε τις ξωτικές ομορφιές.
(Κάπου, φαίνεται να έχει επηρεαστεί ο Σπηλιώτης, αλλά και πως να μην έχει επηρεασθεί αφού η ευαισθησία τους είχε βραχεί με την ίδια αρμύρα).
Βλέπουμε σωστή την προσέγγιση στο «Σμαράγδι του Γιαλού», στο
«Κορίτσι του Κobe»,στη «Μοιραία Συνάντηση», στο «Μάγος των Ατζέκων» κι αλλού. Τεκμηριώνω με κάποιους στοίχους, που ακτινοβολούν ευαισθησία : «Το χάδι της μελτέμι ανάλαφρο – στο γέλιο της σμαράγδι του γιαλού - και δυο κοχύλια απ’ το βυθό – τα δυο της χείλια». Στο «Κορίτσι του Kobe» : « Τα λοξά σου όμορφα μάτια – της ζωής μου κρυφά μονοπάτια». Παρόμοιοι στίχοι ευαισθησίας (κύριο πράγματι στοιχείο της συλλογής η ευαισθησία του Σπηλιώτη) σ’ όλα τα στιχουργήματα του κύριου μέρους της καμπύλης.
Από το «Φτώχια Λουλούδι» αρχίζουν οι μνήμες. Η νοσταλγία της στεριάς – της αφετηρίας: «Φτώχια γλυκιά, ψωμί κι ελιά - το μεροκάματο μας φθάνει – και το βοτάνι, βραδιές που κελαηδούνε τα παιδιά – στη γειτονιά». Η καμπύλη, ήδη, αρχίζει να κλίνει. Ωστόσο οι περιπέτειες στο προσκήνιο ακόμη. Όχι όμως σαν ξωτικές οπτασίες, αλλά σαν Ποσειδώνες οργισμένοι, που υπονομεύουν την ξωτική ομορφιά και συμβάλλουν στην ανάδυση της μνήμης. Κορύφωση «Η Προσευχή ενός Ναυαγού» : « Καθένα κύμα που έρχεται με πάει στην κορφή του – και ο πλάι ο φίλος δέχεται την δροσερή ταφή του». Και στο « Bay Biscay»:
« Στεκόμουν γαντζωμένος απ’ τα ρέλια – πίσω στο μεσαίο κομοδέσι, - όταν το πλοίο είδα να κόβεται στην μέση». Το ίδιο σήμα και στο «Yokohama»: «Δαρθήκαμε σε τούτο το ταξίδι – απ’ τη Χιλή με σόγια φορτωμένοι».
Και πάλι, λοιπόν, στο τέρμα – αφετηρία στα στιχουργήματα «Πατρίδα», « Ο Αποχωρισμός» , «Προσκύνημα». Στο τελευταίο «..... στο πατρικό κατώφλι ένα προσκύνημα.... ... να μυριστώ την ποθητή Λουΐζα».
Η ανησυχία όμως ανησυχία ... Από το ασφαλές, τώρα, μετερίζι, στο κλείσιμο της γραφικής καμπύλης, η νοσταλγία και πάλι της θάλασσας, του ξένου τόπου, των ξωτικών. Χαρακτηριστικό το « Ο Καημός του Παροπλισμένου», η «Ναυτική μου τσάντα», « Ένας Διαβήτης».
Ο Γιώργος Σπηλιώτης δεν έκλεισε – φαίνεται - την καμπύλη. Μένει αιώνιος ταξιδευτής .... ταξιδευτής με κύρια πυξίδα την ευαισθησία ...
Γιώργος Ν. Μοσχόπουλος