Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »
Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου
επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »
του καπετά - Γιώργου Σπηλιώτη
Ο φίλος μας Γιώργος Σπηλιώτης, που και σ' αυτόν η «Φύση Θεός» του έδωσε το χάρισμα και το ταλέντο του να μπορεί να φωτίζει με το φως των λογισμών του δια του στίχου, με μεγάλη τέχνη και μαεστρία, σαν άριστος καπετάνιος μας πηγαίνει με ασφάλεια σε όλα τα δύσκολα «νοητικά λιμάνια». Μας δροσίζει πνευματικά με τη δροσιά του στίχου του και με το αφηγηματικό του ποιητικό ταλέντο μας κάνει να χαιρόμαστε ή να δακρύζουμε μέσα από τις ανάλογες έννοιες, που εκφράζουν και αποτυπώνουν οι στίχοι του. Μας εξιστορεί, μας αφηγείται, μας βάζει σε σκέψεις και προβληματισμούς, πάντοτε όμως αβίαστα, και χωρίς πλήξη ή ανία γι' αυτά που διαβάζουμε.
Ο φίλος μας Γιώργος, βρίσκεται μέσα στην παρέα των ταλαντούχων αν και δεν ξέρω σε πιο σκαλοπάτι θα τον κατατάξουν, όμως εγώ πιστεύω ότι είτε βρίσκεται στην αριστερή «μπάντα» του πλοίου το Καββαδία, είτε στα απόνερα της πρύμης του, ένα είναι βέβαιο, ότι ακολουθεί την ίδια «ρότα», την ίδια «πορεία» με το «Πειρατικό του Captain Jimmy».
Σε ανθρώπους του πνεύματος απευθύνομαι και πιστεύω ότι γίνομαι απόλυτα κατανοητός.
Ο Σπηλιώτικος πνευματικός σάκος, που μέσα έχει όχι τα ρούχα του ναυτικού, αλλά τα όσα ο λογισμός του, η σκέψη του κουβαλάει για να στρώσει στο πνευματικό τραπέζι και να χορτάσει το πνεύμα του και μαζί με αυτόν να χορτάσει και κάθε πεινασμένο πνευματικό κύτταρο του αναγνώστη. Ο «Σάκος» του φίλου μας του Γιώργου είναι σάκος που έχει μέσα Ιλιάδες και Όμηρους που τις εκφράζω με τους στίχους:
.. κι όσο οι ναύτες τραγουδούν Ηλιάτορα του Ελύτη
κι όσο έχουν μες στους σάκους τους Όμηρου Ιλιάδες
κι όσο θα αναδύεται στη Μήλο η Αφροδίτη
δεν θα συντρίψουν την Αργώ του χρόνου οι συμπληγάδες..
Όσο λοιπόν οι κωπηλάτες αυτής της «Πνευματικής Αργούς» όπως οι Σπηλιώτες μαζί με τους Καββάφιδες, Παλαμάδες, Πολέμηδες, Σεφέριδες, Καρυωτάκιδες και τους νεότερους: Γκάτσους, Τσαρούχιδες, Ελύτες και όλους τους υπηρέτες «κωπηλάτες της διανόησης» θα λάμπουν μέσα στην «Πνευματική Αργώ» του τόπου μας, της χώρας μας, της φυλή μας αυτή ποτέ δεν θα βουλιάξει και δεν θα την τσακίσουν, δεν θα τη συντρίψουν οι συμπληγάδες του «Χρόνου».
Τελειώνοντας, θέλω να ευχηθώ ολόψυχα στο Γιώργο μας ο «Σάκος» του να είναι καλοτάξιδος. Ο ίδιος να είναι πάντα σωματικά και πνευματικά υγιής για να μπορεί να χειρίζεται το στιχουργικό του χηνόφτερο και να γεμίζει συνέχεια το «Ναυτικό του Σάκο».
Με άπειρη αγάπη
Νίκος Λαζαράτος
Κριτική του ποιητή Κώστα Σταμάτη, Υπ/ρχου Λ.Σ., ε.α. επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »
Τούτη τη φορά «Ο Ναυτικός Σάκος» του φίλου – ποιητή Γιώργου Ι. Σπηλιώτη, που μόλις κυκλοφόρησε στην Πάτρα, από τις εκδόσεις «Γιάννης Πικραμμένος», δεν περιέχει όπως και οι προηγούμενοι ποιητικοί του σάκοι, μόνο ή σχεδόν μόνο αρμύρα, αέρα του πόντου, γεύση από πέλαγο, θέα λιμανιών, συναισθήματα ναυτικών, γοητεία από ταξίδια και νόστο, αέναους αποχωρισμούς και μπάρκα για μέρη μακρινά, για γόησσες και αφιλόξενες θάλασσες, ανάσα από φλοίσβισμα – γαλήνη και βρυχηθμό- στοναχή κυμάτων, ωδές για όσους νικήθηκαν από τη μανία του οργισμένου Ποσειδώνα και αναπαύονται στην αιώνια γαλήνη των σκοτεινών βυθών, απόλυτη κυριαρχία του υγρού στοιχείου της φύσης στην ανθρώπινη δεξιοσύνη, αλλά και πολύτιμο ποιητικό υλικό από την άλλη αγαπημένη του, τη στεριά: τη σιγουριά της γης, το πράο κοίταγμα του γύρο κόσμου, με στοχασμό, διαπόρηση, κρίση, συγκίνηση, πνευματικούς ορίζοντες πέραν των « ανοιχτών οριζόντων» του συμπατριώτη του ποιητή της θάλασσας Νίκου Καββαδία, ποιητικές ευαισθησίες, αντλημένες από την αιωνιότητα και τη λάμψη του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και των ιεροφαντών του, από τρυφερά πρόσωπα, γλυκές, απαλά θυμιάματα αναμνήσεων, μεταρσιώσεις και ενοράσεις, από στοχαστικές εξομολογήσεις και ενδόμυχες εκμυστηρεύσεις.
Ο ποιητής Γιώργος Ι. Σπηλιώτης, κατασταλαγμένος και ώριμος στην ποιητική του δημιουργία, εμπνέεται ανάμεσα στη θάλασσα, που έζησε και ζει και στην στεριά, από την οποία ξεκίνησε και όπου άραξε μαζί με τις θύμησές του, παντοτινός νοσταλγός των υπερπόντιων ταξιδιών Ανατολής και Δύσης. Ξέμπαρκος, αλλά με έτοιμο το ναυτικό του σάκο, δεν ξεχνάει το παρελθόν, δεν κλείνει τ’ αυτιά του στις Σειρήνες των ωκεανών. Είναι η ώρα της κορύφωσης της ποιητικής του προσφοράς, που κινείται στο μεταίχμιο των μεγάλων ερώτων της ψυχής του: της θάλασσας και της στεριάς, που γέμισαν το σάκο του με μυριάδες όνειρα και προσδοκίες και οδήγησαν τον ποιητικό του Πήγασο στους γλαυκούς αιθέρες της αληθινής ποιητικής μέθεξης και των συγκινησιακών αναταράξεων.
Γι’ αυτό και τούτη η γεμάτη λυρισμό και ευαισθησία συλλογή του με τα 35 λυρικά του ποιήματα, μοιράστηκε πολύ σοφά σε δύο μέρη: το πρώτο με τον τίτλο «Άρωμα αρμύρας» με 17 ποιήματα και το δεύτερο με τον τίτλο « Άρωμα Λουΐζας» με 18 ποιήματα.
Στο καθένα ο ποιητής άφησε το λυρικό του επισκεπτήριο: από τη θάλασσα και τα ταξίδια του, τον κοσμοπολίτικο αέρα και την αρμύρα και από τη γαλήνη της στεριάς την ταυτότητά του, τού «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω», που άραξε επιτέλους στην ποθητή Ιθάκη των ονείρων του. Σε αυτά τα δύο μέρη της συλλογής, τα τόσο κοντινά, αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακρινά μεταξύ τους, ο ποιητής Γιώργος Ι. Σπηλιώτης άφησε λεύτερη την ψυχή του να τραγουδήσει σε όλους τους τόνους, σε όλα τα μήκη και πλάτη, στον ένα και σε όλους, στην ψυχή και στην καρδιά, στο συναίσθημα και στο στοχασμό, στον άνθρωπο και στην αποδημία του από τα στενά καλούπια του καιρού του. Ο ποιητής, που μέσα του κρύβει τον ποιητή της θάλασσας, ο οποίος τελικά κατέληξε στη στεριά, γέμισε «Το Ναυτικό σάκο» του με τη ζείδωρη γη του Ανταίου και την πολυκυματούσα θάλασσα του Ποσειδώνα, του Τρίτωνα και των Νηρηίδων και με θαυμαστή ισορροπία συνταίριαξε το κελάρυσμα και τον πάταγο των κυμάτων, με τη γλυκιά απανεμιά της στεριάς και της σιγουριάς της. Αλήθεια! Πόσο μοιάζει με αυτοβιογραφία του ποιητή, που έχει κλεισμένη στην ψυχή τη θάλασσα, αλλά την τραγουδάει από τη στεριά, όπου έστησε πλέον τον πύργο των θαλασσινών αναμνήσεών του! Μάρτυρες αυτής της αυτοβιογραφίας είναι οι ναυτικές εικόνες του βιβλίου, το λίμπερτυ του εξωφύλλου, οι πρόλογοι του ποιητή Κυριάκου Ι. Βαλαβάνη οι επτά αξιόλογες κρίσεις εκλεκτών ποιητών. Από το πρώτο μέρος αντλούμε το υπέροχο 5στοιχο με τίτλο:
Όρτσα και φύγαμε
Ετούτο που στα χέρια σου τώρα κρατάς
νοσταλγικές κρύβει στιγμές βρεγμένες απ’ αρμύρα.
Αν θες να δεις τη θάλασσα στεφανωμένη μ’ άστρα,
το σάκο σου ετοίμασε και όρτσα τα πανιά,
να ταξιδέψουμε μαζί στου ωκεανού τα πλάτη.
Ιδιαίτερη συγκίνηση και ψυχική δόνηση περιέχουν τα πιο κάτω ποιήματα: «Το πρώτο μπάρκο», «Κυρά Θάλασσα», «Αποχωρισμός», «Της Ξανθής το Χάδι», « Η Φτερωτή Νίκη», « Άρωμα Ψυχής», « Ελληνικό Πνεύμα και Γνώση», « Φτερωτή Κόρη», «Όμως Θυμήσου», « Η συγχώρεση» κ.α.
Κώστας Σταμάτης
Υπον/ρχος Λ.Σ. ε.α.