ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΑΛΑΒΑΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ "Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΜΟΥ ΣΑΚΟΣ"

by yorgosspil@googlemail.com

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Είχα τη μεγάλη χαρά να γνωρίσω και τον ίδιο και το ίδιο συγγραφικό έργο του Γιώργου Σπηλιώτη και να συνταξιδεύσω με τον ομοτέλιο φίλο και το έργο του.

Θεωρώ τιμή να προλογίσω το «ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΣΑΚΟΣ» συγγραφικό του έργο μέσα από το οποίο γνώρισα και τον διαβλεπόμενο κόσμο του και υποκλίνομαι στο μεγαλείο της ψυχής του. Έχουν γράψει κατά καιρούς πολλοί συγγραφείς για τη θάλασσα και τους καημούς των ζυμωμένων με την αρμύρα της και το χρέος της με επιταγή θυσίας καθήκον τους και αυτούς τους όμαιμους της θυσιαστικής πορείας συνοδοιπόρους του, με μεθοδική εμπεριστατική και βιωματική γνώση ιστορίας τους που καταγράφει απεικονίζει τον ψυχικό κόσμο - έναν κόσμο που άγεται και φέρεται μέσα σε ένα φέρετρο με ζωντανούς νεκρούς που πλοηγείται - βυθίζεται και αναδύεται από την οργή των κυμάτων.

Εις το εν λόγω έργο του, πόνημα έγνοιας, φροντίδας, θέσεως και προσφοράς στους συνοδοιπόρους του, καταχώρισε 33 ποιήματα σε δύο μέρη και όπου νόμιζε με κείμενο που συμπλήρωνε τα αίτια και αιτήματα του αγγιζομένου θέματος ακούσματα και ερεθίσματα, ενώ στο δεύτερο μέρος διαφέρουν οι εκτιμήσεις του με ιστορικής και μυθολογικής και βιωματικής εκπονήσεως αιτιάσεις της καθημερινότητας τους που παρουσιάζει πρότυπα ανθρώπων ευθύνης, αποστολής και καθήκοντος και με αυτά προσθέτει τα πεζά κείμενά του.

Ένα έργο υπέρογκης αγάπης που ο η της έγνοιας νους του, φέρει ζωντανά επεισόδια ζωής κυρίως των θαλασσοδαρμένων και όχι μόνον αλλά και ανθρώπων αλλά και αγίων της βιομάχης και βιοπάλης, απομυθοποιεί τις τραγικές στιγμές τους συμπεριφορά, περιπέτεια, πορεία τους.

Στο πόνημά του ιδανικεύει ιστορημένες ανιστόρητες μνήμες και αναμνήσεις, όπου υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας των καημών του σκάφους και αληθινά μορφοποιεί τις έγνοιες και με ψυχογραφική ανίχνευση - ανάλυση και αξιολόγηση αναγκών προσφέρεται ως εκ της θέσεώς του (τότε) και στόχευε να δικαιώσει το κόστος της τυραννίας τους.

Μέσα σε αυτόν των πονεμένων ανθρώπων την πρόνοια ουσιώθηκε βιώθηκε, και με την τελετουργία της αγάπης του κουβαλούσε το ναυτικό του σάκο και της μορφικής τελείωσε τα ποιητικά του ακούσματα αναβίωσε το μύθο για να μας γνωρίσει διακριτικά πως η αγάπη είναι το Α και τι Ω στην ζωή και ας μην την υστερούμε.

Ο Ναυτικός του σάκος κουβαλούσε και κουβαλά προβλήματα ζωής ημών και αλλήλων ένα επιστρατευμένο υλικό που την προώθησα πλευρά των γεγονότων και της αλήθειας εβίωσε και τις στιγμές εκβάσεών τους αυτής της αιτιολογικής ή αιτιοκρατούμενης λογικής εξιστορεί με πολλή στοργή, αγάπη και έγνοια που κουβαλάει στο ναυτικό του σάκο.

Αθήναι, Φεβρουαρίου 20- 2013

Με άπειρη αγάπη, Συγχαρητήρια

Κυριάκος Βαλαβάνης

Συγγραφέας και εκδότης του περιοδικού

«Κριτική Λόγου & Τέχνης, Θέσεων & Απόψεων»

Κριτικές επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

by yorgosspil@googlemail.com

Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου επί της  Ποιητικής  συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

Κριτική του θαλασσινού ποιητή Νίκου Λαζαράτου

επί της Ποιητικής συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

του καπετά - Γιώργου Σπηλιώτη

Ο φίλος μας Γιώργος Σπηλιώτης, που και σ' αυτόν η «Φύση Θεός» του έδωσε το χάρισμα και το ταλέντο του να μπορεί να φωτίζει με το φως των λογισμών του δια του στίχου, με μεγάλη τέχνη και μαεστρία, σαν άριστος καπετάνιος μας πηγαίνει με ασφάλεια σε όλα τα δύσκολα «νοητικά λιμάνια». Μας δροσίζει πνευματικά με τη δροσιά του στίχου του και με το αφηγηματικό του ποιητικό ταλέντο μας κάνει να χαιρόμαστε ή να δακρύζουμε μέσα από τις ανάλογες έννοιες, που εκφράζουν και αποτυπώνουν οι στίχοι του. Μας εξιστορεί, μας αφηγείται, μας βάζει σε σκέψεις και προβληματισμούς, πάντοτε όμως αβίαστα, και χωρίς πλήξη ή ανία γι' αυτά που διαβάζουμε.

Ο φίλος μας Γιώργος, βρίσκεται μέσα στην παρέα των ταλαντούχων αν και δεν ξέρω σε πιο σκαλοπάτι θα τον κατατάξουν, όμως εγώ πιστεύω ότι είτε βρίσκεται στην αριστερή «μπάντα» του πλοίου το Καββαδία, είτε στα απόνερα της πρύμης του, ένα είναι βέβαιο, ότι ακολουθεί την ίδια «ρότα», την ίδια «πορεία» με το «Πειρατικό του Captain Jimmy».

Σε ανθρώπους του πνεύματος απευθύνομαι και πιστεύω ότι γίνομαι απόλυτα κατανοητός.

Ο Σπηλιώτικος πνευματικός σάκος, που μέσα έχει όχι τα ρούχα του ναυτικού, αλλά τα όσα ο λογισμός του, η σκέψη του κουβαλάει για να στρώσει στο πνευματικό τραπέζι και να χορτάσει το πνεύμα του και μαζί με αυτόν να χορτάσει και κάθε πεινασμένο πνευματικό κύτταρο του αναγνώστη. Ο «Σάκος» του φίλου μας του Γιώργου είναι σάκος που έχει μέσα Ιλιάδες και Όμηρους που τις εκφράζω με τους στίχους:

.. κι όσο οι ναύτες τραγουδούν Ηλιάτορα του Ελύτη

κι όσο έχουν μες στους σάκους τους Όμηρου Ιλιάδες

κι όσο θα αναδύεται στη Μήλο η Αφροδίτη

δεν θα συντρίψουν την Αργώ του χρόνου οι συμπληγάδες..

Όσο λοιπόν οι κωπηλάτες αυτής της «Πνευματικής Αργούς» όπως οι Σπηλιώτες μαζί με τους Καββάφιδες, Παλαμάδες, Πολέμηδες, Σεφέριδες, Καρυωτάκιδες και τους νεότερους: Γκάτσους, Τσαρούχιδες, Ελύτες και όλους τους υπηρέτες «κωπηλάτες της διανόησης» θα λάμπουν μέσα στην «Πνευματική Αργώ» του τόπου μας, της χώρας μας, της φυλή μας αυτή ποτέ δεν θα βουλιάξει και δεν θα την τσακίσουν, δεν θα τη συντρίψουν οι συμπληγάδες του «Χρόνου».

Τελειώνοντας, θέλω να ευχηθώ ολόψυχα στο Γιώργο μας ο «Σάκος» του να είναι καλοτάξιδος. Ο ίδιος να είναι πάντα σωματικά και πνευματικά υγιής για να μπορεί να χειρίζεται το στιχουργικό του χηνόφτερο και να γεμίζει συνέχεια το «Ναυτικό του Σάκο».

Με άπειρη αγάπη

Νίκος Λαζαράτος

 

Κριτική του ποιητή Κώστα Σταμάτη,  Υπ/ρχου Λ.Σ., ε.α. επί της  Ποιητικής  συλλογής « Ο Ναυτικός μου Σάκος »

Τούτη τη φορά «Ο Ναυτικός Σάκος» του φίλου – ποιητή Γιώργου Ι. Σπηλιώτη, που μόλις κυκλοφόρησε στην Πάτρα, από τις εκδόσεις «Γιάννης Πικραμμένος»,  δεν περιέχει όπως και οι προηγούμενοι ποιητικοί του σάκοι,  μόνο ή σχεδόν μόνο αρμύρα,  αέρα του πόντου, γεύση από πέλαγο, θέα  λιμανιών,  συναισθήματα ναυτικών,  γοητεία από ταξίδια και νόστο, αέναους αποχωρισμούς  και μπάρκα για μέρη μακρινά, για γόησσες και αφιλόξενες θάλασσες, ανάσα από φλοίσβισμα – γαλήνη και βρυχηθμό-  στοναχή κυμάτων, ωδές για όσους νικήθηκαν από τη μανία του οργισμένου Ποσειδώνα και αναπαύονται στην αιώνια γαλήνη των σκοτεινών βυθών,  απόλυτη κυριαρχία του υγρού στοιχείου της φύσης  στην ανθρώπινη δεξιοσύνη, αλλά και πολύτιμο ποιητικό  υλικό από την άλλη αγαπημένη του, τη στεριά:  τη σιγουριά της γης,  το πράο κοίταγμα του γύρο κόσμου,  με στοχασμό, διαπόρηση, κρίση, συγκίνηση, πνευματικούς ορίζοντες πέραν των « ανοιχτών οριζόντων» του συμπατριώτη του ποιητή της θάλασσας Νίκου  Καββαδία, ποιητικές ευαισθησίες,  αντλημένες από την αιωνιότητα και τη λάμψη του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και των ιεροφαντών του,  από τρυφερά πρόσωπα, γλυκές, απαλά θυμιάματα αναμνήσεων,  μεταρσιώσεις και ενοράσεις, από στοχαστικές εξομολογήσεις και ενδόμυχες  εκμυστηρεύσεις.

Ο ποιητής Γιώργος  Ι. Σπηλιώτης,  κατασταλαγμένος και ώριμος στην ποιητική του δημιουργία,  εμπνέεται ανάμεσα στη θάλασσα, που έζησε και ζει και στην στεριά, από την οποία ξεκίνησε και όπου άραξε μαζί με τις θύμησές του,  παντοτινός νοσταλγός των υπερπόντιων ταξιδιών Ανατολής και Δύσης.  Ξέμπαρκος, αλλά με έτοιμο το ναυτικό του σάκο, δεν ξεχνάει το παρελθόν,  δεν κλείνει τ’ αυτιά του στις Σειρήνες των ωκεανών.  Είναι η ώρα της κορύφωσης της ποιητικής του προσφοράς,  που κινείται στο μεταίχμιο  των μεγάλων ερώτων της ψυχής του: της θάλασσας και της  στεριάς, που γέμισαν το σάκο του με μυριάδες όνειρα και προσδοκίες  και οδήγησαν τον ποιητικό του Πήγασο στους γλαυκούς αιθέρες της αληθινής ποιητικής μέθεξης και των συγκινησιακών αναταράξεων.

 

Γι’ αυτό και τούτη η γεμάτη λυρισμό και ευαισθησία  συλλογή του με τα 35 λυρικά του ποιήματα,  μοιράστηκε πολύ σοφά σε δύο μέρη: το πρώτο με τον τίτλο «Άρωμα αρμύρας»  με 17 ποιήματα και το δεύτερο με τον τίτλο « Άρωμα Λουΐζας» με 18 ποιήματα.

Στο καθένα ο ποιητής άφησε το λυρικό του  επισκεπτήριο: από τη θάλασσα και τα ταξίδια του,  τον κοσμοπολίτικο αέρα και την αρμύρα και από τη γαλήνη της  στεριάς την ταυτότητά του, τού «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω»,  που άραξε επιτέλους στην ποθητή Ιθάκη των ονείρων του. Σε  αυτά τα δύο μέρη της  συλλογής, τα τόσο κοντινά, αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακρινά μεταξύ τους, ο ποιητής Γιώργος Ι. Σπηλιώτης άφησε λεύτερη την ψυχή του να τραγουδήσει σε όλους τους τόνους,  σε όλα τα μήκη και πλάτη,  στον ένα και σε όλους,  στην ψυχή και στην καρδιά, στο συναίσθημα και στο στοχασμό,  στον άνθρωπο και στην αποδημία του  από τα στενά καλούπια του καιρού του.  Ο ποιητής, που μέσα του κρύβει τον ποιητή της θάλασσας,  ο οποίος τελικά κατέληξε στη στεριά,  γέμισε «Το Ναυτικό σάκο»  του με  τη ζείδωρη γη του Ανταίου  και την πολυκυματούσα θάλασσα του Ποσειδώνα,  του Τρίτωνα και των Νηρηίδων και με θαυμαστή ισορροπία  συνταίριαξε  το κελάρυσμα και τον πάταγο των κυμάτων,  με τη γλυκιά απανεμιά της στεριάς και της σιγουριάς της. Αλήθεια!  Πόσο μοιάζει με αυτοβιογραφία του ποιητή,  που έχει κλεισμένη στην ψυχή τη θάλασσα,  αλλά την τραγουδάει από τη στεριά,  όπου έστησε πλέον τον πύργο των θαλασσινών αναμνήσεών του!  Μάρτυρες αυτής της αυτοβιογραφίας  είναι οι ναυτικές εικόνες του βιβλίου,  το λίμπερτυ του εξωφύλλου,  οι πρόλογοι του ποιητή Κυριάκου Ι. Βαλαβάνη οι επτά αξιόλογες κρίσεις εκλεκτών ποιητών.  Από το πρώτο μέρος αντλούμε το υπέροχο 5στοιχο με τίτλο: 

     

                 Όρτσα   και   φύγαμε

Ετούτο που στα χέρια σου τώρα κρατάς

νοσταλγικές κρύβει στιγμές βρεγμένες απ’ αρμύρα.

Αν θες να δεις  τη θάλασσα  στεφανωμένη μ’ άστρα,

το σάκο σου ετοίμασε  και όρτσα τα πανιά,

να ταξιδέψουμε  μαζί  στου  ωκεανού τα πλάτη.

 

Ιδιαίτερη συγκίνηση και ψυχική δόνηση περιέχουν τα πιο κάτω ποιήματα: «Το πρώτο μπάρκο», «Κυρά Θάλασσα», «Αποχωρισμός», «Της Ξανθής το Χάδι», « Η Φτερωτή Νίκη», « Άρωμα Ψυχής», « Ελληνικό Πνεύμα και Γνώση», « Φτερωτή Κόρη», «Όμως Θυμήσου», « Η συγχώρεση» κ.α.

 

 

Κώστας  Σταμάτης

Υπον/ρχος  Λ.Σ. ε.α.

 

 

 

ΚΡΙΤΙΚΗ επί του βιβλίου «Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΜΟΥ ΣΑΚΟΣ»

by Apollo Spiliotis

Ο  ποιητής ΦΩΤΗΣ  ΠΑΥΛΑΤΟΣ, Καθηγητής Ιατρικής, Παν. Αθηνών

Προτού ανοίξω το «σάκο», είχα την πρόγευση του τι θα έβρισκα. Μια ατμόσφαιρα γεμάτη συγκίνηση, το θαλασσινό αγεράκι, την αλμύρα της θάλασσας, την απεραντοσύνη του ωκεανού, το θαυμαστό κόσμο του βυθού, τη γαλήνη, τις φουρτούνες, τις αναμνήσεις του πολυταξιδεμένου ναυτικού και οπωσδήποτε, 
το ίδιο το «ταξίδι» της ζωής (μικρή ή μεγάλη οδύσσεια, αδιάφορο), για την ανακάλυψη της Αλήθειας στο χωρίς τέλος Οδοιπορικό της Γνώσης.

Ανοίγοντας το «ναυτικό σου σάκο»  και ξεφυλλίζοντας μια-μια τις σελίδες του είχα την εντύπωση πως είχα βρει κάτι περισσότερο από αυτά που ανέφερα παραπάνω, ένα κρυμμένο πνευματικό θησαυρό.

Κάθε φορά που γράφω τις εντυπώσεις μου για ένα λογοτεχνικό κείμενο, ακολουθώ περισσότερο τις συναισθηματικές αντιδράσεις του εσωτερικού «είναι» μου και τα συνειρμικά μου «πετάγματα» - αν επιτρέπεται η έκφραση - διαβάζοντας «επί» και «μεταξύ» των γραμμών του κειμένου ή των στίχων, που με συνεπαίρνουν – όπως είμαι βέβαιος ότι συμβαίνει σε κάθε αναγνώστη – σε «ταξίδια» στοχασμού, διαλογισμού και σε σταθμούς έμπνευσης και μεταρσιωτικής ανάτασης.
 Συμπτωματικά, ο «ναυτικός σάκος» ταιριάζει απόλυτα.

Οι παρουσιαστές του βιβλίου, όλοι τους ομολογουμένως εξαίρετοι, έδωσαν με τη βαθυστόχαστη σκέψη τους και τη διεισδυτική τους κριτική ανάλυση το όλο πνευματικό, συναισθηματικό και στοχαστικό μέγεθος του εξαίρετου
λογοτεχνικού-ποιητικού πονήματος του συγγραφέα.

Ο ποιητής Γιώργος Σπηλιώτης αποτύπωσε στο χαρτί με μια (δεν είναι υπερβολή) υπερβατική λογοτεχνική δεινότητα, τις βιωματικές εμπειρίες του από τα χρόνια της θαλασσινής αλμύρας, αλλά και από τη μετέπειτα πορεία της ζωής του στις συνεχείς πνευματικές αναζητήσεις του, στο μεγάλο Οδοιπορικό της Γνώσης.
Διαβάζοντας τον ποιητικό λόγο του Γ.Σ., άνετα διαπιστώνεις ότι, ως συγγραφέας, έχει την αξιοζήλευτη ικανότητα να «βλέπει» πέρα από τα φυσικά στοιχεία του περιβάλλοντος που περιγράφει και να «αγγίζει» με πολύ τρυφερότητα, υπερβατική ανθρωπιά, και ψυχοσυναισθηματική προσέγγιση όλα τα συνδεόμενα (συνειρμικά) με αυτά  ορατά, ακόμη και τα αόρατα στοιχεία του φυσικού και του πνευματικού κόσμου.

Τα ποιήματα του Γ.Σ. θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μία:
«Ωδή στον άνθρωπο του πελάγου».
Με την επιδέξια πέννα του ο Γ.Σ. αναδύει όλα εκείνα τα στοιχεία,
υπαρξιακά, βιωματικά, αισθήματα, συναισθήματα, με τα οποία
οικοδόμησε την πνευματική υπαρξιακή του ταυτότητα και τα οποία με
τη βαθυστόχαστη φιλοσοφία του και την ελκυστική για τον αναγνώστη
ποιητική καταγραφή του, μας τα προσέφερε ως πολύτιμα πνευματικά
νάματα μέσα στον κοσμογυρισμένο «ναυτικό του σάκο», ενισχύοντας
την πνευματική μας υπόσταση, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη,
ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της «Κρίσης των Πνευματικών και
Ανθρωπιστικών Αξιών».

Αρκετά από τα ποιήματα του Γ.Σ. δίνουν την εντύπωση εικαστικού πίνακα, μιας λογοτεχνικής «ακουαρέλας» και προβάλλουν τρισδιαστατικά καράβια, τοπία, αναπολήσεις. Τα ποιήματά του έχουν μέσα τους τη δυναμική ενός εικαστικού
ιμπρεσιονισμού, όπου ο ποιητής «ζωγραφίζει», εστιάζει αυτά που «βλέπει» και αφήνει τον αναγνώστη να «δει» πολλά περισσότερα. Οι στίχοι του θα μπορούσαν ακόμη να χαρακτηριστούν και ως ένας δοκιμιακού τύπου ποιητικός λόγος. 

Στο ποίημά του «Σημάδια» (στην ποιήτρια-Μαρκόνισα Μαίρη), γράφει:

«Σε είδα ξανά κάποια νύχτα στην πλώρη
να μιλάς με της πούλιας τ’ αστέρια.
Τα μαλλιά σου σε φλόκο δεμένα
να τα λούζει το φως της Σελήνης,
με τα χέρια απλωμένα ψηλά
τ’ ουρανού ν’ αγκαλιάζεις τ’ αστέρια.»

Επίσης, στο ποίημά του «Η Φτερωτή Νίκη», γράφει:
…………………………………..
«Σκουριασμένο τ’ όνομά τους,
κάπου διαβάζεις,
Αιγεύς, Αικατερίνη, Αλιάκμων,
Άνδρος, Αστέρια, Αττική.
Και πιο πέρα το Ιθάκη, το Ρόκκος,
το Καλυψώ και Ανδρέας Βεργωτής.
Να το Στρατής, το Κεφαλονιά,
Το Φλώρα, το Άρης, το Πολέμης,
να το Πηλεύς.»

Αδιαμφισβήτητα, ο Γιώργος Σπηλιώτης, μέσα από τη Λογοτεχνία του, γίνεται και «διασώστης» της ναυτικής μας κληρονομιάς.
Γενικά, η ποίηση του Γ.Σ. αποτυπώνει στο χαρτί το μήκος, το πλάτος και το βάθος της ζωής, με μια θαυμαστή, δυναμική στοχαστική διεισδυτικότητα, προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία ιδεαλιστικού διαφωτισμού της υπαρξιακής μας ταυτότητας. Και του λόγου το αληθές, στο ποίημά του «Η συγχώρεση» στη στροφή 
«Ο νούς», γράφει:
«Μέσα στο είναι μου, να υπάρχουν
νιώθω δυο δυνάμεις.
Η μια παθητική και ζωντανή,
που συνεχώς ανησυχεί
πασχίζει για να μάθει,
κι είναι αυτός ο αγράμματος ο νους
με το ζυγό στο χέρι.»

Εύχομαι, αγαπητέ Γιώργο, να συνεχίζεις να εμπλουτίζεις την Ελληνική Λογοτεχνική Γραμματολογία με το συγγραφικό-ποιητικό σου έργο, με τη βεβαιότητα ότι θα έχει πάντοτε την ευπρόσδεκτη και θετική αντανάκλασή του στον πνευματικό κόσμο της χώρας μας και στους αναγνώστες-λάτρεις του ποιητικού λόγου.
«Να είναι Καλοτάξιδο».

Με την αγάπη μου πάντοτε,
Φώτης Παυλάτος